Tüm dünyayı etkisi altına alan bir hastalık: KORONA VİRÜS. Herkes farklı derecede etkilenir; bazılarımız korona olduğunu bile anlamıyor, bazılarımız evde hafif grip gibi geçiriyor, bazılarımız evde daha ağır bir tabloyla geçiriyor. Bunlar koronayı şanslı şekilde atlatan grup. Bu hastalığın zorlu kısmı hastanede başlıyor hatta yoğun bakımda. Oksijen seviyesi tüm çabalara rağmen belli düzeyde tutulamayan hastalar artık yakından takip edilmek üzere yoğun bakım servisine alınır. İşte en zorlu zamanlar burada başlıyor. Yoğun bir ilaç tedavisi, çeşitli oksijen destekleri ve en son sedasyon ve entübasyon…
Doktor ve hemşirelerin yoğun olarak yönettiği ilaç ve bakım tedavisine ek olarak Fizyoterapist olarak biz de yoğun bakımda Fizik Tedavi’ye başlamalıyız. Sedasyon altındaki hastalara:
-Eklem sertliklerini engellemek, dolaşıma katkı sağlamak, komplikasyonları önlemeye yardımcı olmak, beyne hareket algısını unutturmamak ve daha pek çok parametrede faydalı; Eklem Hareket Açıklığı (EHA, ROM) egzersizleri yaptırılır.
-Tamamen pasif olan kaslarda uyarı sağlayarak kasılmasını sağlamak ve beyinle iletişimini kesmemek için Elektrik Stimülasyon Uygulaması uygulanır.
Sedasyondan çıkarak artık iletişim sağlayabildiğimiz hastalarda, pasif olan EHA egzersizleri hastaya komut verilerek ve hastanın katılması sağlanarak yapılmaya başlanır. Ancak uzun süre immobil kalan ve büyük kas kaybına uğrayan hastalarda ilk başlarda hareket açığa çıkması ve programa katılması beklenemez. Ancak sözel uyarılarla ve uyaranlarla hastanın katılımı sağlanır. Zamanla kas kasılması ve yavaş yavaş hareket açığa çıkmaya başlar.
Genel vücut fonksiyonu ve oksijen kapasitesi belli seviyeye gelen hastalar yoğun bakımdan hasta odasına geçirilir. Burada artık daha yoğun bir çalışma programı başlar:
-Eklem hareket açıklığı egzersizleri yine devam eder ancak hastanın katılımı esas alınır.
-Hareket açığa çıkan kaslar kuvvetlendirmeye geçirilir.
-Hasta yatak içinde oturma pozisyonuna geçirilir. Burada tansiyon, oksijen ve genel durum kontrolü sağlandığında artık tekerlekli sandalyeye transferi sağlanır. Günde 2-3 kere sandalyeye alınarak tolere edilebildiği düzeyde oturması sağlanır. Oturmak; baş kontrolü, genel vücut hali, solunum ve daha birçok parametre için çok faydalıdır. Oturma dengesi oluşan ve belli kas kuvvetine erişen hastalar için artık ayağa kalkma programı başlar.
-Ayağa kalkma programı Fizyoterapist gözetiminde doğru zamanda, doğru kişilerle, doğru şekilde oluşturulmalıdır. İlk başta walker, fizyoterapist, hemşire ve yardımcı personel eşliğinde sadece ayağa kalkma şeklinde çalışmaya başlanılır. Hastanın kuvveti arttıkça destek kuvvetler azaltılarak çalışmalar devam eder. Ayağa kalkma sağlandığında, ayakta durma süresi uzatılır, ayakta durma dengesi sağlandığında artık adım atma çalışmalarına başlanır. Bir aşamada tam iyilik hali sağlanmadan sonraki aşamaya geçilmemelidir.
-Uzun süre immobil kalmak ve kullanılan ilaçlar nedeniyle hastalarda nöropati oluşabiliyor. Nöropati Korona hastalarında en çok ayak bileğini tutarak, düşük ayak oluşumuna neden oluyor. Düşük ayak tutulumu olan hastaların mobilizasyon sürecinde esnek ve hareketli düşük ayak ateli kullanması gerekmektedir.
-Kaslara yönelik elektrik stimülasyon uygulamasına devam etmekte fayda vardır. Oksijen desteğine gerek duyulmadan, oda havasında günlük yaşamına devam eden hastalar artık taburcu edilerek evlerine yollanır. Taburculuk aşaması bazen yatak içi bazen oturma dengesi bazen ayağa kalkma aşamasında olabilir. Hastalar eve taburcu edildiğinde Fizyoterapistle beraber çalışmaya devam edilmelidir. Korona sonrası doğru çalışma programıyla hastaların; iyileşip, normal yaşamına dönmesi beklenir. Ancak bu süreç sabır gösterilmesi ve doğru kişilerle sürdürülmesi gereken bir süreçtir. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
koronavirüs sürecinde oluşan kuvvetsizlikler fizyoterapist ile yenilebilir.
Telif Hakkı © 2022 Fizyoterapist Şenay Kaçar Can - Tüm Hakları Saklıdır.